ارزیابی برخی خصوصیات مرفولوژیک موثر بر عملکرد و اجزا عملکرد در ده ژنوتیپ برنج

    مجله پژوهش در علوم کشاورزی، جلد سوم، شماره دوم، زمستان 1386   ارزیابی برخی خصوصیات مرفولوژیک موثر بر عملکرد و اجزا عملکرد در ده ژنوتیپ برنج     غلامعلی اکبری1، رحمت اله صالحی زرخونی 2 ، مجتبی یوسفی‌راد 3 ، مرتضی نصیری 4 ، سمانه متقی [1] 5 و امید لطفی‌فر6   1 - استادیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران   2 - دانشجوی کارشناسی ارشد سابق دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه   3- استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه   4- عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور   5- دانشجوی دکتری پردیس ابوریحان دانشگاه تهران   6- کارشناس ارشد زراعت سابق دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان     تاریخ دریافت: 10/8/86 تاریخ پذیرش: 18/11/86   چکیده   جهت تعیین مهمترین خصوصیات مرفولوژیک موثر بر عملکرد دانه برنج، آزمایشی در سال زراعی 84-1383 در موسسه تحقیقات برنج کشور – معاونت ماندران (آمل) با ده ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. ژنوتیپ های مورد مطالعه شامل 8 لاین امید بخش و دو رقم به عنوان شاهد شامل فجر و ندا بود. در این آزمایش صفاتی از قبیل عملکرد بیولوژیکی، شاخص سطح برگ در مرحله گل‌دهی، تعداد پنجه، ارتفاع بوته، تعداد برگ فعال بعد از گل‌دهی و مساحت برگ پرچم و تاثیر آن بر عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزار دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، تعداد پنجه، ارتفاع بوته و مساحت برگ پرچم دارای اختلاف معنی‌دار بودند و از نظر وزن هزار دانه، تعداد برگ فعال و میزان کلروفیل برگ پرچم، اختلاف معنی‌دار نداشتند. در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی لاین 106 بالاترین عملکرد دانه ولاین شماره 104 کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. لاین 106 در مقایسه با ژنوتیپ‌های دیگر دارای میانگین بالاتر وزن هزار دانه، تعداد برگ‌های فعال بیشتر بعد از مرحله گل‌دهی، عملکرد بیولوژیکی بالا، ارتفاع کم بوته و کلروفیل بیشتری بوده است. نتایج این بررسی حاکی از آن است که می‌توان خصوصیاتی مانند عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه و مساحت برگ پرچم را، عواملی موثر در عملکرد دانه معرفی کرد.     [1] نویسنده مسئول Email :[email protected] :